TRIAL1: Difference between revisions

2,386 bytes added ,  5 days ago
no edit summary
No edit summary
No edit summary
(3 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 4:
! ΕΤΟΣ !! ΓΕΓΟΝΟΤΑ !! ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΛΟΓΗΣΗ !! ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΛΟΓΗΣΗ !! ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΛΟΓΗΣΗ
|-
| περ. 900 || Ιδρύεται η Επισκοπή Σταγών || rowspan="4043" | Πολιτεία Μετσόβου (-1915) || rowspan="2" | Θέμα Νικοπόλεως (περ. 900-1204)|| rowspan="1518" | Επισκοπή Σταγών (περ. 900-1659)
|-
| μεταξύ 1150 και 1400 || Πρώτη γνωστή αναφορά στην λέξη Μέτσοβο (terminus post quem)<ref name=":5">Σχόλιο στις Ιστορίες του Τζέτζη, εις Petrus Aloisius M. Leone (επιμ.), ''Ioannis Tzetzae Historiae'', 1968, σελ. 591: «Πίνδος τὸ νῦν Μέτζοβον». Ο επιμελητής εντάσσει το σχόλιο στα «scholia quae a Tzetza aliena esse videntur» (σελ. 543). Το σχόλιο αποτυπώνεται στον Vat. gr. 1369 (13ος-14ος αι.), ενώ ο Τζέτζης έγραφε στο δεύτερο μισό του 12ου αι. Συνεπώς, η ονομασία υπάρχει σίγουρα πριν το 1400, πιθανώς δε και πριν το 1200.</ref>||
|-
|1204
|Άλωση της Κωνσταντινούπολης
| rowspan="6" |Δεσποτάτο της Ηπείρου (1204-1454)
|-
|1380
|Ο Ησαΐας, καθηγούμενος Μετσόβου, συλλαμβάνεται και τυφλώνεται από τον Δεσπότη της Ηπείρου Θωμά Πρελούμπο<ref>''Ἱστορικὸν [Κομνηνοῦ καὶ Πρόκλου μοναχοῦ] περὶ διαφόρων δεσποτῶν τῆς Ἠπείρου καὶ τοῦ τυράννου Θωμᾶ τοῦ δεσπότου καὶ Κομνηνοῦ τοῦ Πρελούμπου'' [γνωστότερο ως ''Χρονικό των Ιωαννίνων''], κεφ. 23, εις Λ. Ι. Βρανούση, «Το Χρονικόν των Ιωαννίνων κατ' ανέκδοτον δημώδη επιτομήν», ''Επετηρίς του Μεσαιωνικού Αρχείου'' 12 (1962), σελ. 91: <blockquote>«Ἀλλὰ καὶ τὸν τιμιώτατον Ἠσαΐαν, τὸν καθηγούμενον τοῦ Μετζόβου, ἐκακοποίησε καὶ οὐκ ἐξέφυγε ἀπὸ τῆς πλεονεξίας τοῦ τυράννου· δεσμεύσας γὰρ αὐτὸν ὡς κακοῦργον ἐνέθηκεν εἰς κλωβίον, καὶ διὰ φιλαργυρίαν ἐξηγοράσθησαν οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ παρὰ θεοφιλῶν ἀνδρῶν εἰς ἄσπρα σ’, καὶ πάλιν ὁ τύραννος αὐτοὺς ἐξορύττει καὶ αὐτὸν πιπράσκει»</blockquote> =  ''Ἱστορία διαφόρων δεσποτῶν καὶ τοῦ δεσπότου Θωμᾶ τοῦ εἰς Ἰωάννινα εἰσελθόντος καὶ μύρια κακὰ ἐκεῖ ποιήσαντος'' (δημώδης επιτομή του ''Χρονικού των Ιωαννίνων''), κεφ. 23, εις Βρανούση, όπ.π.: <blockquote>«Μάλιστα τὸν ὁσιώτατον τοῦ Μετζόβου ἡγούμενον κύριον Ἠσαΐαν ἐπαίδευσεν ἀνηλεῶς· ὕστερον τὸν ἔρριψεν εἰς τὸ κλουβί. ὅμως, Θεοῦ βοηθοῦντος, ἐξηγοράσθη ὑπὸ θεοφιλῶν ἀνδρῶν διὰ φλουρία 150· καὶ πάλιν τὸν ἐξώρισεν εἰς τόπους ἀγνώστους».</blockquote></ref>
|-
|1400
| 1430 || Οι Οθωμανοί κατακτούν τα Ιωάννινα ||
|Πρώτη γνωστή αναφορά στην λέξη Μέτσοβο (terminus ante quem) (βλ. και 1150)<ref name=":5" />
|-
| 1430 || Οι Οθωμανοί κατακτούν τα Ιωάννινα ||
|-
| 1449 || Οι Οθωμανοί κατακτούν την Άρτα ||
|-
|1453
| 1449 || Οι Οθωμανοί κατακτούν την Άρτα ||
|Άλωση της Κωνσταντινούπολης
|-
| 1454 || Πρώτη γνωστή οθωμανική απογραφή του Σαντζακίου Τρικάλων<ref>Βλ. Θεόδωρο Α. Νημά, ''Η οθωμανική απογραφή του 1454/55 στο Σαντζάκι Τρικάλων (Θεσσαλία-Πιερία-Ευρυτανία-Ναυπακτία-Δυτική Φωκίδα και άλλα όμορα)'', Σταμούλης, Θεσσαλονίκη, 2024.</ref>|| rowspan="9" |Δυαρχία (1454-περ. 1645): Εναλλάξ Σαντζάκι Τρικάλων (σίγουρα το 1454 και το 1505) και Βαλιδέ Σουλτάνα (μετά το 1479 και μέχρι περ. το 1645)
|-
| 1460 || Οι Οθωμανοί κατακτούν το Αγγελοκάστρο
Line 28 ⟶ 37:
Rinaldo Fulin (επιμ.), ''I diarii di Marino Sanuto'', Τόμος 3, Βενετία, 1880, σελ. 364: <blockquote>«[...] intese che al Vollo erano stà brusadi da alcuni navilj, che portavano la crose per insegna, circa 3000 remi, che erano de li per uso de l'armada del colfo, et che adesso i ne fanno condur de' altri remi dal Mezovo, per uso de tutte le armade»</blockquote> = Κ. Δ. Μέρτζιος, «Το εν Βενετία Κρατικόν Αρχείον», ''Ηπειρωτικά Χρονικά'' 15, 1940, σελ. 26: <blockquote>«[Ἰούνιος 1500, Κέρκυρα]. Ἐγνώσθη ὅτι εἰς τὸν Βόλον μερικὰ πολεμικά, φέροντα ἐπὶ τῆς σημαίας τὸ σημεῖον τοῦ σταυροῦ, ἔκαυσαν ἐκεῖ 3000 κουπιὰ ποὺ εὑρίσκοντο εἰς τὸν ἐκεῖ λιμένα πρὸς χρήσιν τῆς Ἀρμάδας. Καὶ τώρα μεταφέρουν ἄλλα κουπιὰ ἐκ Μετσόβου διὰ Πρέβεζαν ὅπου ἐξοπλίζουν τὰς καθελκυσθείσας γαλέρας».</blockquote></ref>
|-
|1505/1506
|Δεύτερη γνωστή οθωμανική απογραφή του Σαντζακίου Τρικάλων<ref>Για τις αναφορές των απογραφέων του 1505/1506 στο Μέτσοβο, βλ. Θεοφάνη Γ. Δασούλα, ''Αγροτικές κοινωνίες του ορεινού χώρου κατά την οθωμανική περίοδο: Ο γεωργικός κόσμος της «Χώρας Μετζόβου» (18ος αι. - 19ος αι.)'', διδακτορική διατριβή, Ιωάννινα, 2009, ''passim'' και ιδίως σελ. 138 επ.</ref>
|Δεύτερη γνωστή οθωμανική απογραφή του Σαντζακίου Τρικάλων
|-
| 1578 || Πρώτη γνωστή έντυπη αναφορά Δυτικού στην λέξη Μέτσοβο<ref>Abraham Ortelius, ''Synonymia Geographica'', 1578, σελ. 257: «PINDVS, πίνδος, Graeciae mons, apud Ptolemaeum & Strabonem. Mezzovo nunc dici, tradit Sophianus. [...]».</ref>
Line 38 ⟶ 47:
|-
|περ. 1645
|Τα προνόμια που συνεπάγεται η υποταγή στην Βαλιδέ Σουλτάνα ατονούν οριστικά<ref>«[Ἡ] αὐτονομία πασῶν τῶν τοῦ βορείου διαμερίσματος Μαλακασίου κοινοτήτων ἀπὸ τοῦ 1645-1648 κατηργεῖτο, Ὀθωμανοὶ δὲ ὑπάλληλοι καὶ Σπαχῆδες διήρχοντο καὶ κατεπάτουν αὐτάς [...]» (Ιωάννης Λαμπρίδης, ''Ηπειρωτικά Μελετήματα. Τεύχος Πέμπτον: Μαλακασιακά. Μέρος Δεύτερον: Μέτσοβον και Σεράκου'', Βλαστός Βαρβαρρήγος, Αθήνα, 1888, σελ. 30).</ref>
|Τα προνόμια που συνεπάγεται η υποταγή στην Βαλιδέ Σουλτάνα ατονούν οριστικά
|De facto τιμάριο διαφόρων σπαχήδων (περ. 1645-1659)
|-
| 1659 || Ιδρύεται η Πατριαρχική Εξαρχία Μετσόβου | Εκδίδεται το 1ο φιρμάνι προνομίων του Μετσόβου με ενέργειες του Κυριάκου Φλόκα<ref>Βλ., αντί άλλων, Π[αναγιώτη] Α[ραβαντινό] Π[άργιο], ''Χρονογραφία της Ηπείρου'', Τόμος 2, Αθήνα, 1856, σελ. 107-108, και Ιωάννη Λαμπρίδη, ''Ηπειρωτικά Μελετήματα. Τεύχος Πέμπτον: Μαλακασιακά. Μέρος Δεύτερον: Μέτσοβον και Σεράκου'', Βλαστός Βαρβαρρήγος, Αθήνα, 1888, σελ. 30-36.</ref>|| rowspan="16" | Τιμάριο των ιερών πόλεων Μέκκας και Μεδίνας (φορολογικώς) | Σαντζάκι Ευρίπου (πολιτικώς) | Καδιλίκι Λιβαδειάς (δικαστικώς)|| rowspan="26" | Πατριαρχική Εξαρχία Μετσόβου (1659-1924)
|-
| 1708 || Πρώτη έμμεση αναφορά στο Ελληνοσχολείο του Μετσόβου (βλ. και 1759)<ref name=":4" />
|-
| 1730/1731 || Εκδίδεται το 1ο σωζόμενο φιρμάνι προνομίων του Μετσόβου<ref>Μιχάλης Γ. Τρίτος, ''Τα σωζόμενα φιρμάνια των προνομίων του Μετσόβου'', εις Τριαντάφυλλο Δημ. Παπαζήση (επιμ.), ''Πρακτικά Α' Συνεδρίου Μετσοβιτικών Σπουδών, Μέτσοβο 28-30 Ιουνίου 1991'', Αθήνα, 1993, σελ. 400.</ref>
Line 51 ⟶ 60:
| 1754/1755 || Εκδίδεται το 3ο σωζόμενο φιρμάνι προνομίων του Μετσόβου<ref name=":1" />
|-
| 1759 || Πρώτη άμεση αναφορά στο Ελληνοσχολείο του Μετσόβου (βλ. και 1708)<ref name=":4">Βλ. Γεώργιο Πλατάρη, ''Κώδικας Χώρας Μετζόβου των ετών αψη-αϡζ'', Αθήνα, 1982, έγγρ. 3 (σελ. 8-11). Ο Πλατάρης σημειώνει: «Ευτυχώς σώθηκε το έγγραφο του 1708 κ’ μας πληροφορεί πως τότε το Μέτσοβο είχε δάσκαλο τον λογιώτατο Νικόλαο Στύγνη τον Γιαννιώτη, ειδάλλως θα πέφταμε στην ίδια πλάνη που πέσανε παλιότεροι συμπατριώτες μας κ’ θεώρησαν τούτο το έγγραφο σαν ιδρυτικό του πρώτου σχολείου του Μετσόβου κ’ το έτος 1759 σημαδιακό για την τοπική μας ιστορία» (σελ. 211).</ref>
|-
| 1774/1775 || Εκδίδεται το 4ο σωζόμενο φιρμάνι προνομίων του Μετσόβου<ref name=":2">Μιχάλης Γ. Τρίτος, ''Τα σωζόμενα φιρμάνια των προνομίων του Μετσόβου'', εις Τριαντάφυλλο Δημ. Παπαζήση (επιμ.), ''Πρακτικά Α' Συνεδρίου Μετσοβιτικών Σπουδών, Μέτσοβο 28-30 Ιουνίου 1991'', Αθήνα, 1993, σελ. 402.</ref>
Line 105 ⟶ 114:
| 1951 || Η Μηλιά υπάγεται στην Μητρόπολη Ιωαννίνων<ref>Μιχάλης Γ. Τρίτος, ''Η Πατριαρχική Εξαρχία Μετσόβου (1659-1924): Η θρησκευτική-εθνική και κοινωνική της προσφορά'', διδακτορική διατριβή, Ίδρυμα Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα, Ιωάννινα, 1990, σελ. 62-63.</ref>|| rowspan="3" | Μητρόπολη Ιωαννίνων (1951-)
|-
| 2011 || Η καταργηθείσα Επαρχία Μετσόβου αντικαθίσταται από τον Δήμο Μετσόβου.|| rowspan="2" | Δήμος Μετσόβου (2011-) || rowspan="2" | Περιφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων (2011-)
|-
| 2024 ||